Δημοσιεύθηκε από την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε., σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης η πρόσκληση υποβολής προτάσεων του προγράμματος «Έξυπνες Πόλεις», συνολικού προϋπολογισμού 90.000.000 ευρώ, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0.

Αφορά 16 μεγάλους Δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων συν τον Δήμο Τρικκαίων, ως πρότυπο «Έξυπνου Δήμου».

Οι Δήμοι καλούνται να υποβάλλουν στρατηγικό πλάνο για την μετατροπή τους σε «έξυπνες πόλεις», σύμφωνα με τον οδηγό υποβολής, όπου συμπεριλαμβάνεται ένα ευρύ πλέγμα «έξυπνων» δράσεων ανάλογα με τις προτεραιότητες και τις ανάγκες κάθε Δήμου σε νευραλγικούς τομείς της καθημερινότητας όπως: κινητικότητα, ασφάλεια, υγεία, ενέργεια, πολιτική προστασία και περιβάλλον, διαχείριση απορριμμάτων – υδάτινων πόρων, οικονομική ανάπτυξη και δόμηση, συμμετοχικότητα και συνδεσιμότητα.

Οι 17 Δήμοι είναι οι ακόλουθοι: Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Ηρακλείου, Πειραιώς, Λαρισαίων, Βόλου, Περιστερίου, Ρόδου, Ιωαννίνων, Χανίων, Αχαρνών, Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη, Χαλκιδαίων, Κορδελιού – Ευόσμου, Καλλιθέας και Τρικκαίων.

Προϋπολογισμός ανά Δήμο

Αντικείμενο του έργου

Κεντρικός στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογικών μέσων που θα βελτιώσουν τη διαχείριση και λειτουργικότητα του αστικού περιβάλλοντος, στις ελληνικές πόλεις. Ως έξυπνη πόλη, ένας Δήμος θα εξελιχθεί σε τόπο όπου οι παραδοσιακές υπηρεσίες θα γίνουν πιο αποδοτικές, με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών και τεχνολογιών τηλεπικοινωνιών, προς όφελος των κατοίκων, των επισκεπτών και των επιχειρήσεων.

Μια έξυπνη πόλη επιδιώκει, πέρα από τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), την αποδοτικότερη διαχείριση των πόρων και τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Μια έξυπνη πόλη επιδιώκει καλύτερες υπηρεσίες σε πλήθος τομέων της αστικής λειτουργίας, όπως: μετακίνηση, ύδρευση, φωτισμός, απορρίμματα. Επίσης, μια έξυπνη πόλη στοχεύει σε μια πιο διαδραστική και ευαίσθητη διοίκηση της πόλης, ασφαλέστερους δημόσιους χώρους και στην κάλυψη των αναγκών ενός γηράσκοντα πληθυσμού.

Ιδιαίτερα με τη συμβολή των χρηματοδοτικών εργαλείων της τελευταίας τριετίας (από το 2017 και μετά, με τις χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕΠ), αλλά και νωρίτερα με τις ΟΧΕ-ΒΑΑ, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, επωφελήθηκαν και υιοθέτησαν λύσεις, είτε με τη μορφή πιλοτικών έργων, είτε εφαρμόζοντας επιχειρηματικά μοντέλα τύπου ΣΔΙΤ.

Η γενική εκτίμηση είναι ότι πλέον υπάρχει εμπειρία από την ωριμότητα των λύσεων και των επιχειρηματικών μοντέλων που δοκιμάστηκαν. Αναδείχθηκαν οι αδυναμίες των λύσεων, τα κενά στην εφαρμογή τους, αλλά και οι δυνατότητες για την παραγωγή ουσιαστικής προστιθέμενης αξίας, τόσο από οικονομική, όσο και από λειτουργική άποψη. Επίσης αναδείχθηκαν οι δυνατότητες που έχουν οι ελληνικοί Δήμοι, ανάλογα με το μέγεθος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, να υποστηρίξουν τέτοιες λύσεις.

Το συγκεκριμένο έργο έχει ως σκοπό την ενίσχυση της θετικής προσπάθειας που έχει καταβληθεί μέχρι σήμερα, στη λογική ενός ολοκληρωμένου προγράμματος που θα προσαρμόζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε Δήμου.

Σκοπός και στόχοι του Έργου

Η προώθηση υλοποίησης έξυπνων πόλεων στην Ελλάδα όπως και σε ολόκληρη την Ευρώπη πρέπει να σημαίνει για τους πολίτες:

• αύξηση της αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας στις υπηρεσίες
• μείωση της φτώχειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού,
• μείωση της ρύπανσης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και
• συλλογή δεδομένων με σκοπό την διάθεση και επαναχρησιμοποίησή τους για την αποτελεσματική διαμόρφωση πολιτικών.

Επιπλέον, όπως εξάλλου αποδείχθηκε και από την πρόσφατη πανδημία του COVID-19, η μετατροπή των πόλεων σε «έξυπνες πόλεις» επηρεάζει θετικά την καθημερινή ζωή των ατόμων, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων μέσω μιας σειράς αλλαγών, που σχετίζονται, για παράδειγμα με την τηλεργασία, την ηλεκτρονική δημοκρατία και τη ενίσχυση της διαφάνειας, και δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες για πιο ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Επιμέρους στόχοι του έργου, σε επίπεδο Δήμου, είναι:

• η ενίσχυση της βιώσιμης, αστικής κινητικότητας, με τεχνολογικά μέσα.
• η ενίσχυση της φυσικής ασφάλειας του κοινού, με τεχνολογικά μέσα.
• η ενίσχυση των δημιουργικών βιομηχανιών, με τη συμμετοχή τους στην ανάπτυξη ψηφιακού περιεχομένου.
• η εξοικονόμηση φυσικών πόρων, ως αποτέλεσμα μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων
• η παρακολούθηση των παραμέτρων ποιότητας του περιβάλλοντος, της ατμόσφαιρας και της συγκέντρωσης αστικών απορριμμάτων, μέσα στον αστικό ιστό.
• η συλλογή και διάθεση δεδομένων και η διαλειτουργικότητα με ανοιχτές πλατφόρμες δεδομένων του ελληνικού δημοσίου

Επιλέξιμοι τομείς και κατηγορίες δράσεων

Παρατίθεται κατάλογος με ενδεικτικές δράσεις ανά τομέα, μαζί με προτεινόμενες – λειτουργικές – ψηφιακές λύσεις της Crowdpolicy. Σημειώνεται ότι οι Δήμοι έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν και άλλες δράσεις επαρκώς τεκμηριωμένες, ενώ παράλληλα είναι σημαντικό το πλάνο ανάπτυξης έξυπνης πόλης να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους παρακάτω τομείς:

Κινητικότητα – Ενδεικτικές δράσεις που καλύπτονται από το mobile app City On (https://cityon.gr/):

• Πλατφόρμες πληροφόρησης για τις δημόσιες συγκοινωνίες σε πραγματικό χρόνο
• Εφαρμογές πλοήγησης

Ασφάλεια (επίσης μέσω του City On):

• Έξυπνη επίβλεψη δημόσιων χώρων
• Συστήματα βελτιστοποίησης επείγουσας παρέμβασης
• Συστήματα προειδοποίησης καταστροφών
• Συστήματα ατομικών ειδοποιήσεων

City On (https://cityon.gr/)

Υγεία:

• Πλατφόρμα κράτησης ραντεβού
• Ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης ασθενών
• Τηλεϊατρική — τηλεφροντίδα (με βάση υφιστάμενες πλατφόρμες εξ’ αποστάσεως εξυπηρέτησης)

Ενέργεια (μέσω City On):

• Συστήματα παρακολούθησης ενεργειακής κατανάλωσης

Πολιτική προστασία και περιβάλλον (μέσω City On):

• Συστήματα διαχείρισης πλήθους και συνωστισμού
• Συστήματα αποτύπωσης μετασεισμικής κατάστασης κτιρίων

Υδάτινοι πόροι:

• Έξυπνη άρδευση (με βάση εφαρμογές που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου WRESTLE για τη ΔΕΥΑ Αλεξανδρούπολης)

Διαχείριση απορριμμάτων:

• Βελτιστοποίηση δρομολόγησης αποκομιδής απορριμμάτων (με τη βοήθεια υφιστάμενης εφαρμογής διαχείρισης στόλου απορριμματοφόρων)

Οικονομική ανάπτυξη και δόμηση:

• Ηλεκτρονικές υπηρεσίες αδειοδοτήσεων επιχειρήσεων (egov service center)
• Ηλεκτρονικές υπηρεσίες διαχείρισης και πληρωμής δημοτικών εσόδων (gov payments)
• Ηλεκτρονικές λύσεις τοπικής επιχειρηματικότητας (όπως τα AgroLasithi & AgroAgia)

Συμμετοχικότητα:

Τοπικές πλατφόρμες συμμετοχικότητας & κοινωνικής διασύνδεσης, υπηρεσίες ηλεκτρονικού πολίτη & ηλεκτρονικής δημοκρατίας, μέσω των εφαρμογών:

• E-gov portal (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/e-government-portal/)
• E-gov service center (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/e-services/)
• Πλατφόρμα Διαβούλευσης (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/crowd-participation/)
• Συμμετοχικός προϋπολογισμός (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/crowd-budget/)
• Πλατφόρμα Post-it (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/post-it/)
• Ψηφιακός Βοηθός (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/chat-bot/)
• City On (https://cityon.gr/)
• Cityworks (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/erga-se-xarti/)
• Ανοικτός προϋπολογισμός (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/open-budget/)

Συνδεσιμότητα:

• Σημεία ασύρματης πρόσβασης στο διαδίκτυο (βλ. Social WiFi (https://hello.crowdapps.net/index/crowdapp/social-wifi/)

Οριζόντιες δράσεις (με τη βοήθεια του City dashboard):

• Κέντρο επιτελικής διαχείρισης έξυπνης πόλης
• Κεντρική πλατφόρμα έξυπνης πόλης (διαχείριση αισθητήρων και δεδομένων που συλλέγουν και διαλειτουργικότητα με ανοιχτές πλατφόρμες δεδομένων του ελληνικού δημοσίου)

Tέλος, είναι επιλέξιμες δαπάνες για ωρίμανση και παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων έως και 1% του συνολικού προϋπολογισμού κάθε πρότασης με ανώτατο όριο το ποσό των 100.000 Ευρώ.

Οι λύσεις Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Crowdpolicy έχουν ήδη βρει εφαρμογή σε 67 Δήμους της χώρας, ενώ έχουν διακριθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με την Crowdpolicy να βραβεύεται και ως Smart City Supplier of the Year (2020).